کاربرد سالیسیلیک اسید در صنعت

به سراغ یکی از پر استفاده ترین مواد شیمیایی در صنعت می رویم. اما قبل از اینکه به کاربرد سالیسیلیک اسید در صنعت بپردازیم، خوب است که با ساختار این ماده بیشتر آشنا شویم.

سالیسیلیک اسید نوعی بتا هیدروکسی اسید است که به عنوان یک ترکیب گیاهی شناخته می شود. برخی از منابع، نام سالیسیلیک اسید را به اختصار SA می نامند که برگرفته از نام لاتین Salicylic Acid است. این ماده اسیدی، فعالیت مستقیمی به عنوان یک عامل ضد التهاب دارد و به خاطر توانایی ایجاد لایه برداری، به صورت یک ماده ضد باکتری موضعی عمل می نماید.

اسید سالیسیلیک به دو صورت طبیعی و مصنوعی ساخته می شود. این ماده در گیاهان به صورت هورمون گیاهی سالیکس از درخت بید، برگهای سبز زمستانه و مغزیجاتی چون گردو وجود دارد. همچنین به صورت مصنوعی در آزمایشگاه با ترکیب HOC₆H₄CO₂H تولید می‌شود. این اسید به صورت جامد، بی‌رنگ و تلخ‌مزه است که برای مصرف به شکل پودری و یا محلول عرضه می‌شود. اسید سالیسیلیک به دلیل خاصیت چربی دوستی، در آب حلالیت کمتری دارد و به عبارت دیگر این ماده آبگریز است.

کاربرد سالیسیلیک اسید در صنایع

سالیسیلیک اسید در صنایعی همچون؛ داروسازی، آرایشی- بهداشتی، غذایی، کشاورزی و … مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه به صورت مجزا به شرح هریک از آنها می پردازیم.

کاربرد سالیسیلیک اسید در صنعت داروسازی

یکی از مهم ترین کاربردهای اسید سالیسیلیک در محصولات دارویی است. این ماده در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته است و به منظور از بین بردن لایه خارجی پوست به صورت موضعی استفاده می شود. موارد کاربردی این ماده در صنعت داروسازی شامل موارد زیر می شود:

• کاهش درد و تورم زخم های دهانی
• تسکین دردهای مفصلی و التیام درد عضلانی
• تولید فرمولاسیون های دارویی همچون آسپرین
• تولید مواد دارویی همچون؛ آمینو سالیسیلیک اسید، ساندول پیریدین و لندتیمید
• به عنوان ماده فعال در داروهای تسکین دهنده معده، داروهای ضد التهابی و به عنوان آنتی بیوتیک ضد اسید و ضعیف
• درمان اختلالات اسکاتی عضلانی در دامپزشکی قابل استفاده است.

کاربرد سالیسیلیک اسید در صنعت آرایشی- بهداشتی

از سالیسیلیک اسید به عنوان یک ماده افزودنی در ترکیب محصولات آرایشی، بهداشتی و مراقبتی استفاده های گوناگونی می شود. نگاهی به نقش سالیسیلیک اسید در صنایع آرایشی و بهداشتی بیاندازیم.

1. سالیسیلیک اسید در محصولات مراقبتی پوست جهت درمان جوش و آکنه مورد استفاده قرار می گیرد.
2. دسموزوم هایی که بر روی پوست به پیوستگی سلول ها کمک می کنند با استفاده از سالیسیلیک اسید از بین می روند و در نتیجه جریان خون، اکسیژن و مواد مغذی در فضای بین سلول ها تسهیل می شود.
3. سالیسیلیک اسیدها، سلول های مرده پوست را به طور مناسب از بین می برند و پوست را به بهترین صورت لایه برداری می کنند.
4. از این ماده برای درمان زگیل، آکنه، پسوریازیس و … استفاده می شود.
5. اسید سالیسیلیک، سطح چربی پوست را تنظیم نموده و با کاهش میزان ترشح سموم پوستی علاوه بر جلوگیری از ایجاد جوش و آکنه، مانع بزرگ شدن منافذ پوست و ایجاد پوست پرتقالی می شود.
6. این ماده به از بین بردن لایه های شاخی پوست، لایه برداری ملایم پوست و همچنین جوش های زیر پوستی و بزرگ کمک می کند.
7. مشتقات سالیسیلیک اسید در فرمولاسیون محصولات ضد آفتاب استفاده می شوند.
8. اسید سالیسیلیک اثر بی حس کنندگی دارد و در هنگام لایه برداری توسط پزشک استفاده می شود، این ماده آستانه تحمل درد ناشی از این روش درمانی را افزایش می دهد.
9. این اسید به عنوان ماده ضدعفونی کننده در دهان شویه و خمیر دندان مورد استفاده قرار می گیرد و با پاکسازی باکتری های دندان و لثه ها به ایجاد حس تازگی و سلامت دهان و دندان کمک می کند.
10. از این ماده در شامپو ها جهت کاهش شوره سر و افزایش رشد مو نیز استفاده می شود.
11. علاوه بر موارد فوق از SA در شوینده ها و ماسک های صورت نیز استفاده می شود.

فواید سالیسیلیک اسید برای پوست

این ماده به صورت محلول در روغن است. اسید سالیسیلیک به اعماق فولیکول ها نفوذ می کند و با لایه برداری معمولی، پوست های مرده را از بین می برد.

عوارض سالیسیلیک اسید برای پوست

به طور کلی، این ماده بی خطر است اما در اولین استفاده می تواند پوست را تحریک نماید؛ همچنین در اثر از بین بردن بیش از حد چربی پوست، باعث خشکی و تحریک احتمالی آن می شود. سوزش و خارش پوست نیز از دیگر عوارض جانبی استفاده بیش از حد از سالیسیلیک اسید است.

کاربرد سالیسیلیک اسید در صنعت غذایی و شیمیایی

سالیسیلیک اسید به عنوان نگهدارنده در صنایع غذایی به کار گرفته می شود. این ماده به دلیل داشتن خاصیت ضدعفونی کنندگی، به عنوان یک ضد باکتری و میکروب عمل می کند. به دلیل سمی بودن این ماده در دوزهای بالا، بایستی در دوزهای بسیار ضعیف استفاده شود. با این وجود، به دلیل نگرانی در استفاده از هر گونه ماده ضد عفونی کننده در غذای انسان، از این ماده دیگر به عنوان نگهدارنده غذا استفاده نمی شود.

کاربرد سالیسیلیک اسید در صنعت کشاورزی

در صورتی که کشت گیاهان زمستانه در زمان نامناسبی انجام شود، بروز دمای پایین در زمستان همزمان با مرحله رشد گیاه اتفاق می افتد. درنتیجه، گیاه در برابر سرمای زمستانه مقاومت ندارد و دچار تنش و کاهش رشد می شود. بنابراین، با استفاده از محلول پاشی سالیسیلیک اسید، عملکرد دانه و اجزای آن افزایش پیدا می کند.

جمع بندی

سالیسیلیک اسید، ترکیبی آلی است که در دمای اتاق به شکل جامد و به رنگ سفید است. کاربرد گسترده این ماده در محصولات مراقبتی پوست، جهت درمان آکنه، زگیل و میخچه است. همان طور که گفته شد، این ترکیب محلول در روغن می تواند از چربی پوست گذشته و به لایه های زیرین پوست جهت لایه برداری نفوذ نماید. در این مقاله سعی کردیم تا شما را با ویژگی های این ماده و کاربردهای صنعتی آن آشنا کنیم. به همین خاطر، در ابتدا نام و مشخصات شیمیایی این ماده معرفی شد، سپس به شرح خواص و کاربرد سالیسیلیک اسید در صنعت پرداختیم. امیدواریم که از مطالب ارائه شده در این مقاله، بهره کافی را برده باشید.

شرکت پیام فناوران هزاره یکی از تامین کنندگان بزرگ سالیسیلیک اسید در ایران است و این محصول را با بهترین پشتیبانی در اختیار شرکت ها قرار می دهد. خوشحالیم که در خدمت شما عزیزان هستیم.