پلی سوربات ۶۰ (توئین 60) که پلیمری آب دوست است، به عنوان یک عامل حفظ کننده ی مواد در صنایع متفاوت کاربرد های بسیاری دارد. برای تهیه ی این ماده ابتدا اتانول و اسیدسوربیک را باهم ترکیب می کنند سپس با اکسیداسون این ترکیب در محیط های حرارتی و شیمیایی، پلی سوربات ۶۰ بدست می آید. در این مقاله سعی داریم تا به کاربرد پلی سوربات 60 در صنایع مختلف بپردازیم. پس با ما همراه باشید.
این ماده ی سفید رنگ و بی بو در آب، اتانول و اتیل استات قابل انحلال است. توئین 60 به عنوان یک عامل حفاظت کننده، دارای قابلیت جلوگیری از رشد باکتری ها، قارچ ها و میکرو ارگانیسم ها می باشد. پلی سوربات ۶۰ به عنوان جایگزین بسیاری از پلیمرهای دیگر نیز شناخته می شود زیرا خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فردی دارد.
جدول خواص شیمیایی و فیزیکی پلی سوربات 60
فرمول شیمیایی پلی سوربات ۶۰ | C64H126O26 |
نام ها | polysorbate 60 tween 60 Keps 60 |
HLB | 9/14 |
درصد خلوص | 99% |
چگالی | 1.1 g/cm3 (20 °C) |
PH | 5.5 – 7.7 (50 g/l, H₂O, 25 °C) |
ظاهر مایع | نارنجی رنگ، روغنی |
| کاربرد در صنعت | امولسیفایر، پخش کننده، تثبیت کننده، پخش کننده، نرم کننده، عامل ضد الکتریسیته ساکن، عامل ضد زنگ |
پلی سوربات ۶۰ همانطور که ذکر شد در صنایع مختلفی به عنوان ماده افزودنی کاربرد دارد. که در اینجا به چند مورد از آنها می پردازیم:
کاربرد پلی سوربات 60 در صنعت غذایی
پلی سوربات ۶۰ در این صنعت به عنوان یک عامل محافظت کننده و افزایش دهنده پایداری مواد در محصولات خوراکی از جمله نان، کیک، آبمیوه، بیسکوئیت، آدامس، پفک و … استفاده می شود. مصرف این ماده در مواد غذایی به طور کلی مضر نمی باشد، اما مصرف مقدار زیادی از آن، برای سلامتی شما می تواند عوارضی مانند:
- تحریک روده ها
- اسهال، نفخ و درد در ناحیه ی شکم
- تغییرات در سطح هورمون ها بدن
به همراه داشته باشد.
کاربرد توئین 60 در صنعت دارویی
در کنار صنعت غذایی، استفاده از این ماده در صنایع مربوط به تولید دارو نیز بسیار کاربردی است. پلی سوربات ۶۰ یکی از انواع اتیلن گلیکول سوربات است که در صنعت داروسازی به عنوان ماده ی نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این ماده چندین مزایا برای تولید کننده و مصرف کننده دارد، از جمله؛
- خاصیت ضد باکتریایی : جلوگیری از رشد باکتری ها و حفظ کیفیت داروها
- سازگاری با فرمولاسیون های مختلف : سازگاری خوب با فرمولاسیون ها
- قیمت مناسب : با توجه به قیمت مناسب و قابلیت استفاده در فرمولاسیون های متنوع، سبب کاهش هزینه ساخت می شود.
استفاده از پلی سوربات ۶۰ در کنار تمام مزیت های خود، دارای معایبی نیز است که به چند مورد از آنها در اینجا اشاره کرده ایم؛
- حساسیت برخی افراد به پلی سوربات ۶۰: در برخی افراد مصرف داروهای حاوی پلی سوربات ۶۰ می تواند باعث بروز حساسیت و عوارض نامطلوبی شود.
- محدودیت در مصرف : به دلیل تداخل در برخی از فرمولاسیون ها، استفاده از این ماده ممکن است محدودیت های خاص خود را داشته باشد.
- احتمال تغییر رنگ : استفاده از توئین 60 در برخی از محصولات ممکن است موجب تغییر رنگ شود که در برخی موارد اهمیت چندانی ندارد اما برای برخی محصولات آرایشی و بهداشتی بسیار حائز اهمیت است.
استفاده از پلی سوربات 60 در صنعت آرایشی و بهداشتی
دیگر کاربرد پلی سوربات 60 در صنایع آرایشی و بهداشتی است. پلی سوربات ۶۰ یکی از مواد شیمیایی پر کاربرد مورد استفاده در محصولات آرایشی و بهداشتی است که به عنوان یک ماده ی نگهدارنده در ترکیبات محصولاتی از جمله؛
کرم ضدآفتاب، شامپو، مواد شستشوی بدن، کرم های مرطوب کننده، رنگ های مو و … استفاده می شود. مصرف این ماده در محصولات آرایشی و بهداشتی به بهبود کیفیت و عملکرد محصولات کمک می کند اما در برخی افراد ممکن است باعث بروز حساسیت نیز شود. بنابراین در استفاده از آن باید دقت بالایی داشته باشید.
صنعت نساجی
این ماده ی شیمیایی به عنوان یک ماده افزودنی و روان کننده در تولید نخ های مصنوعی و الیاف پلی استر استفاده می شود. پلی سوربات ۶۰ با هدف بهبود پایداری و خواص الیاف ها در تولید نخ های مصنوعی و الیاف پلی استر و همچنین در فرآیند های رنگرزی پارچه ها به کار می رود. حال به برخی از مزایای مصرف این ماده پرکاربرد در صنعت نساجی می پردازیم؛
- افزایش پایداری رنگ
- کاهش هزینه های تولید
- کاهش فرسایش
با این حال ممکن است استفاده از این ماده باعث عوارضی برای انسان شود که باید به آنها نوجه کرد.
- احتمال بروز حساسیت و تحریک پوستی به هنگام استفاده
- تغییر در خواص پارچه در صورت عدم توازن در استفاده
استفاده درست و دقیق از پلی سوربات 60 بسیار اهمیت دارد. شرکت ها و کارکنان آنها باید از این موارد اطلاع دقیق داشته باشند و ایمنی را بسیار جدی بگیرند.
صنعت بسته بندی
از پلی سوربات ۶۰ در این صنعت به عنوان یک ماده روان کننده و تثبیت کننده در بسته بندی قرص های دارویی و همچنین در بسته بندی مواد غذایی خشک مانند آرد، شکر، پودر کاکائو و … استفاده می شود. در کل استفاده از مواد شیمیایی در صنایع متفاوت نیازمند توجه ویژه ای است تا از مصرف مقادیر مجاز و استفاده دقیق آنها اطمینان حاصل کنید.
اکنون به چند مورد از مزیت های آن اشاره خواهیم کرد؛
- پایداری شیمیایی
- قابلیت انحلال در آب
- بهبود خواص محصولات
- کاهش فرسایش محصولات
- تثبیت رنگ و بو
استفاده از این ماده در صنعت بسته بندی معایبی برای کارکنان بخصوص افراد مشغول در بخش تولید نیز دارد. از جمله معایب آن؛
- احتمال بروز حساسیت
- رعایت مقادیر استاندارد و مجاز
- آثار زیست محیطی
- دسترسی محدود
پلی سوربات 60 در صنعت پلاستیک
همانطور که می بینید از پلی سوربات ۶۰ به دلیل ویژگی های متفاوت آن از جمله پایداری شیمیایی و حرارتی، روان کنندگی، تثبیت کنندگی و قابلیت انحلال در آب در بسیاری صنایع از جمله صنعت تولید پلاستیک استفاده می شود. برای بهینه استفاده کردن از پلی سوربات ۶۰ در این صنعت حتما باید به موارد زیر توجه داشته باشید؛
- انتخاب مواد با کیفیت
- استفاده از مقادیر مناسب
- انجام و تکرار آزمایش های لازم
- رعایت مسائل محیط زیستی
- استفاده از فرایند تولید مناسب
- رعایت مسائل سلامتی
با رعایت این موارد می توانید به بهبود کیفیت و فرآیند های تولید مناسب، کاهش هزینه تولید محصولات پلاستیکی و همچنین کاهش تاثیرات زیست محیطی ناشی از تولید پلاستیک را کمک کنید.
امیدواریم که این مقاله دید مناسبی در مورد کاربرد پلی سوربات 60 در صنایع مختلف به شما بدهد. تیم پیام فناوران هزاره همواره در کنار شما است تا به بهترین شکل محصولات اولیه شیمیایی مورد نیازدر صنایع دارویی و غذایی با بهترین کیفیت و بهترین بسته بندی در اختیار شما عزیزان قرار دهد. مشتاق شنیدن پیشنهادات و نظرات شما هستیم.
